Ἡ ἐκδοτικὴ σειρὰ Ὠφέλιμα Βιβλία φέρει τὴν σφραγῖδα τοῦ ἱδρυτῆ της Δημητρίου Βικέλα καὶ ἀποτελεῖ καινοτομία γιὰ τὴν ἐποχή της. Ἡ σειρὰ ὑπηρετεῖ τὸ πρακτικὰ ὠφέλιμο καὶ ἐξασφαλίζει τὶς προυποθέσεις μιᾶς λαϊκῆς βιβλιοθήκης. Οἱ κύριοι ἄξονες τῆς θεματικῆς τῶν βιβλίων της εἶναι ἡ θρησκεία, ἡ ἱστορία, ἡ γεωγραφία, οἱ θετικὲς ἐπιστῆμες, ἡ οἰκονομία, ἡ κοινωνία, ἡ ὑγεία, ἡ ἠθικὴ διαμόρφωση τοῦ ἀτόμου καὶ τὸ φυσικὸ περιβάλλον.

Στὴν σειρὰ αὐτὴ ἐκδόθηκαν 100 βιβλία μικροῦ σχήματος (0,18 x 0,12) μὲ κόκκινο ἐξώφυλλο, γι’ αὐτὸ καὶ ἔγιναν γνωστὰ ὡς τὰ κόκκινα βιβλία τοῦ ΣΩΒ. Τὰ βιβλία αὐτά, ἤδη στὴν πρώτη δεκαετία τοῦ 20οῦ αἰ., γνώρισαν ἀλλεπάλληλες ἐπανεκδόσεις καὶ κυκλοφορήθηκαν σὲ 1.000.000 ἀντίτυπα, πολλὰ δὲ ἀπὸ αὐτὰ χρησιμοποιήθηκαν ὡς διδακτικὰ βιβλία. Ἡ μεγάλη κυκλοφορία τῶν βιβλίων καὶ ἡ εὐρεία γεωγραφικὴ διασπορά τους στὴν Ἑλλάδα καὶ στὸ ἐξωτερικὸ ἀποτέλεσε ἀνεπανάληπτο ἐκδοτικὸ γεγονός, τὸ ὁποῖο δικαίωσε τὸν ἰδρυτικὸ σκοπὸ τοῦ ΣΩΒ καὶ τὸν ἀνέδειξε σὲ μορφωτικὸ παράγοντα τοῦ ἑλληνισμοῦ.

Ἡ σειρὰ ἐγκαινιάσθηκε τὸ 1902 μὲ τὸ ἀκόλουθο σκεπτικό: ὑπῆρχε ἀνάγκη νὰ δημιουργηθεῖ ἀναγνωστικὸ κοινὸ καὶ μεταξὺ τῶν παιδιῶν, τὸ παιδικὸ βιβλίο θὰ λειτουργοῦσε ὡς μέσο ἀγωγῆς, οἱ συγγραφεῖς ἔπρεπε νὰ εὐαισθητοποιηθοῦν γιὰ τὴν παραγωγὴ παιδικῆς λογοτεχνίας. Στὴν σειρὰ Παιδικὴ Βιβλιοθήκη ἐκδόθηκαν τρία βιβλία κατὰ τὴν περίοδο 1902-1904 καὶ ἕνα βιβλίο τὸ 1948, ὅταν ἀνασυστήθηκε ἡ ἐκδοτικὴ αὐτὴ σειρά.

Στὴν σειρὰ Πράσινα Βιβλία, τὰ ὁποῖα πῆραν τὸ ὄνομά τους ἀπὸ τὸ χρῶμα τοῦ ἐξωφύλλου τους, ἐκδόθηκαν 76 βιβλία, πολλὰ ἀπὸ τὰ ὁποῖα εἶχαν ἐπανεκδόσεις. Χαρακτηριστικὸ τῆς σειρᾶς εἶναι ὅτι τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ βιβλία της ἀπευθύνονται σὲ προηγμένο κοινό. Σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ στὴν θεματική τους, ἐπικρατεῖ σὲ ὑψηλὸ ποσοστὸ ἡ φιλοσοφία τοῦ «ὠφελίμου», ἡ ὁποία σφράγισε τὴν σειρὰ τῶν Ὠφελίμων Βιβλίων. Τὸ περιεχόμενο ὅμως τῆς ἐννοίας αὐτῆς ἔχει διευρυνθεῖ ἀπὸ τὸ πρακτικὰ καὶ ἠθικὰ ὠφέλιμο στὸ ἐθνικὰ καὶ κοινωνικὰ ὠφέλιμο.

Ἔτσι, ἡ ἐπικρατοῦσα ἰδεολογία τῆς ἐποχῆς γιὰ τὴν προβολὴ τοῦ ἐθνικὰ ὠφελίμου, καὶ ἰδιαιτέρως γιὰ τὴν ἀνάδειξη τῆς ἱστορικῆς μνήμης, ὑπαγόρευσε πολλὲς ἀπὸ τὶς ἐπιλογὲς τῆς σειρᾶς εἴτε γιὰ τὴν μελέτη γλωσσικῶν στοιχείων καὶ ἐκδηλώσεων τοῦ λαϊκοῦ βίου, εἴτε γιὰ τὴν ἔρευνα καὶ μελέτη ἱστορικῶν θεμάτων καὶ τὴν ἔκδοση τεκμηρίων ἱστορίας.

Τὴν σειρὰ Ἐθνικὰ Δημοσιεύματα προκάλεσε ἡ ἱστορικὴ συγκυρία τοῦ 1919 καὶ τοῦ 1925. Στὴν πρώτη περίπτωση τὸ ζήτημα συνδέεται μὲ τὴν Συνδιάσκεψη τῆς Εἰρήνης τῶν Παρισίων καὶ στὴν δεύτερη μὲ τὴν ἐφαρμογὴ τῶν συνθηκῶν τῆς εἰρήνης μετὰ τὴν Μικρασιατικὴ Καταστροφή.

Ἡ σειρὰ περιλαμβάνει 13 βιβλία τὰ ὁποῖα ἀναφέρονται στὴν Βόρειο Ἤπειρο, τὴν Μακεδονία καὶ τὴν Θράκη, στὴν Μικρὰ Ἀσία καὶ στὸν Πόντο. Κύριο χαρακτηριστικὸ τῆς θεματικῆς τους εἶναι ὅτι κινοῦνται στὸν ἄξονα «ἑλληνικότητα-ἑλληνικὰ ἐθνικὰ δίκαια». Κοινὸ στοιχεῖο τῆς μεθοδολογίας ποὺ ἀκολουθοῦν οἱ συγγραφεῖς τους εἶναι ἡ τεκμηρίωση τῆς ἑλληνικῆς παρουσίας στὶς περιοχὲς στὶς ὁποῖες ἀναφέρονται μὲ βάση γλωσσικὰ καὶ ἐθνολογικὰ στοιχεῖα, ἀρχαιολογικὰ εὑρήματα καὶ ἱστορικὲς μαρτυρίες καὶ ἀρχειακὲς πηγές.

Σήμερα τὰ βιβλία αὐτὰ ἀποτελοῦν πολυσήμαντη πηγὴ γιὰ τὴν ἱστορία τῶν περιοχῶν στὶς ὁποῖες ἀναφέρονται, πηγὴ γιὰ τὴν μεθοδολογία συγγραφῆς τους, γιὰ τὴν ἰδεολογία τους καὶ τὴν χρήση τῆς ἱστορίας. Γιὰ τοὺς λόγους αὐτοὺς καὶ ἔχουν γίνει πολλὲς ἀνατυπώσεις τους ἀπὸ τὸν ΣΩΒ.

Ἡ ἐκδοτικὴ αὐτὴ σειρά, χορηγὸς τῆς ὁποίας ἦταν ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος, κινήθηκε στὸ πλαίσιο ἔρευνα καὶ μελέτη τοῦ νεωτέρου ἐθνικοῦ βίου καὶ τοῦ λαϊκοῦ βίου καὶ πολιτισμοῦ. Ἦλθε δηλαδὴ νὰ ἀπαντήσει στὰ ζητούμενα τῆς ἐποχῆς μετὰ τὴν τραυματικὴ ἐμπειρία τῆς Μικρασιατικῆς Καταστροφῆς, γιὰ μελέτη τοῦ παρελθόντος καὶ καλλιέργεια τῆς ἐθνικῆς αὐτογνωσίας.

Στὴν σειρὰ Ἱστορικὴ καὶ Λαογραφικὴ Βιβλιοθήκη καταγράφονται 14 βιβλία, στὰ ὁποῖα περιλαμβάνονται ἐκδόσεις ἀρχειακῶν πηγῶν τῆς προεπαναστατικῆς περιόδου καὶ τῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821, δημοσιεύσεις δημοτικῶν τραγουδιῶν, καὶ μελετῶν λαογραφικῆς καὶ ἐθνολογικῆς ὕλης μὲ ἀντικείμενο τὸν ἀγροτικὸ καὶ ποιμενικὸ βίο καὶ τὴν λαϊκὴ τέχνη.

Τὸ 1930 ἡ Μέλπω Μερλιὲ ἵδρυσε τὸν Σύλλογον πρὸς Συλλογὴν Δημωδῶν Ἀσμάτων, ὁ ὁποῖος ἀποτύπωσε σὲ φωνογραφικὲς πλάκες περὶ τὰ 650 δημοτικὰ τραγούδια. Τὸ 1935, στὸ σπίτι τῆς Πηνελόπης Δέλτα στὴν Κηφισιά, συνῆλθε τὸ Συμβούλιο τοῦ Συλλόγου καὶ ἀποφάσισε τὴν συγχώνευση μὲ τὸν ΣΩΒ, ἐπιθυμῶντας «νὰ προβῇ ὄχι μόνον εἰς τὴν γραφὴν καὶ τὴν ἔκδοσιν αὐτῶν, ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν κατάρτισιν Μουσικοῦ Λαογραφικοῦ Ἀρχείου, καὶ τὴν φωνογράφησιν ὅσον τὸ δυνατὸν περισσοτέρων δημοτικῶν τραγουδιῶν».

Ἔτσι, τὸ 1935 ἱδρύθηκε καὶ στεγάστηκε στὸν ΣΩΒ τὸ Μουσικὸν Λαογραφικὸν Ἀρχεῖον. Κατὰ τὴν περίοδο τῆς συνεργασίας τους, ὁ Σύλλογος ἐξέδωσε τρία σχετικὰ βιβλία.

Ἡ ἐκδοτικὴ αὐτὴ σειρὰ ἱδρύθηκε τὸ 1937 μὲ πρωτοβουλία τοῦ Γεωργίου Δροσίνη. Στὴν Λογοτεχνικὴ Σειρὰ ἐκδόθηκαν 4 βιβλία μὲ τὰ ἔργα τῶν Δ. Σολωμοῦ, Ἀριστ. Βαλαωρίτη, Γ. Ζαλοκώστα καὶ Ἐμμ. Ροΐδη.

Στὴν σειρὰ αὐτὴ ἐκδόθηκε μόνον ἕνα ἔργο μὲ τίτλο Τὸ ἀνθισμένο ξύλο, Τρεῖς εἰκόνες. Ἡ ἔκδοση πραγματοποιήθηκε ἀπὸ τὸν ἐκδοτικὸ οἶκο Δ. Δημητράκου, στὸ ἐξώφυλλο ὅμως φέρει τὸν τίτλο τοῦ ΣΩΒ.

Ἡ ἵδρυση τοῦ περιοδικοῦ Ἡ Μελέτη, τὸ 1907, ἐντάσσεται στὸν γενικὸ σκοπὸ τοῦ ΣΩΒ γιὰ τὴν μόρφωση τοῦ λαοῦ. Ἡ θεματική του δὲ κινεῖται στὸ πλαίσιο τῆς σειρᾶς τῶν Ὠφελίμων Βιβλίων. Εἰδικώτερα στοὺς ἕξι τόμους τοῦ περιοδικοῦ κατὰ τὸ διάστημα 1907-1912 δημοσιεύονται ἄρθρα μὲ θέματα ἐγκυκλοπαιδικῶν καὶ πρακτικῶν γνώσεων, ἄρθρα μὲ ἀντικείμενο κοινωνικὰ ζητήματα ἢ ζητήματα τῆς ἐπικαιρότητας καὶ ἄρθρα μὲ ἐξειδικευμένα θέματα.

Τὸ 2004 ἐγκαινιάσθηκε ἡ δεύτερη ἐκδοτικὴ περίοδος τοῦ περιοδικοῦ Ἡ Μελέτη, τοῦ ὁποίου μέχρι σήμερα ἔχουν ἐκδοθεῖ ἑπτὰ τόμοι:

• Η ΜΕΛΕΤΗ, περίοδος Β΄, τόμος Α΄, 2004
• Η ΜΕΛΕΤΗ, περίοδος Β΄, τόμος Β΄, 2004
• Η ΜΕΛΕΤΗ, περίοδος Β΄, τόμος Γ΄, 2006
• Η ΜΕΛΕΤΗ, περίοδος Β΄, τόμος Δ΄, 2008
• Η ΜΕΛΕΤΗ, περίοδος Β΄, τόμος Ε΄ , 2010
• Η ΜΕΛΕΤΗ, περίοδος Β΄, τόμος ΣΤ΄, 2010
• Η ΜΕΛΕΤΗ, περίοδος Β΄, τόμος Ζ΄, 2011

Τὸ περιοδικὸ Ἑλληνικὰ ἱδρύθηκε τὸ 1927, μετὰ ἀπὸ σχετικὴ πρόταση τοῦ Κωνστ. Ἀμάντου, καὶ στὸ πλαίσιο τῆς ἐκδοτικῆς σειρᾶς τοῦ ΣΩΒ Ἱστορικὴ καὶ Λαογραφικὴ Βιβλιοθήκη. Ἡ ἔκδοσή του ἄρχισε τὸ 1928, στὸ διάστημα δὲ μέχρι τὸ 1936 ἐκδόθηκαν ἐννέα τόμοι τοῦ περιοδικοῦ, τὴν διεύθυνση τοῦ ὁποίου εἶχαν οἱ καθηγητὲς τῆς Ἱστορίας στὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν Κωνστ. Ἄμαντος καὶ Σωκρ. Κουγέας.

Οἱ στόχοι τοῦ περιοδικοῦ συνοψίζονται ὡς ἑξῆς: μελέτη τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας μὲ ἔμφαση στὴν νεοελληνικὴ ἱστορία, συστηματικὴ ἔρευνα τῶν ἀρχειακῶν πηγῶν, μελέτη τοῦ ἑλληνικοῦ ἱστορικοῦ βίου σὲ σχέση μὲ τὴν ἱστορία τῶν λαῶν τῆς Βαλκανικῆς. Οἱ στόχοι αὐτοὶ ἔφεραν τὴν σφραγῖδα τῶν ἐρευνητικῶν ἐνδιαφερόντων τοῦ Κωνστ. Ἀμάντου καὶ τοῦ Σωκρ. Κουγέα καὶ ἀπηχοῦσαν τοὺς προβληματισμοὺς τῆς περιόδου τοῦ Μεσοπολέμου.

Σημαντικὸ μέρος τῆς ὕλης τοῦ περιοδικοῦ καλύπτουν μελέτες ἀναφερόμενες στὴν βυζαντινὴ περίοδο. Στὸ ὑψηλότερο ὅμως ποσοστό της ἡ ὕλη τοῦ περιοδικοῦ ἀντιπροσωπεύεται ἀπὸ μελέτες γιὰ τὴν Τουρκοκρατία, τὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση καὶ τοὺς νεωτέρους χρόνους.

Τὸ 1937 ὁ ΣΩΒ ἐκχώρησε τὴν ἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ στὴν Ἑταιρεία Ἱστορικῶν Μελετῶν, ἡ ὁποία ἐξέδωσε δύο τόμους 10 καὶ 11 (1938-1939). Τὸ 1953 τὴν ἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ, ἡ ὁποία καὶ συνεχίζεται, ἀνέλαβε ἡ Ἑταιρεία Μακεδονικῶν Σπουδῶν.

Ἡ σειρὰ αὐτὴ σηματοδοτεῖ τὴν ἐπανάκαμψη τοῦ ΣΩΒ στὴν ἐκδοτική, καὶ εὐρύτερα, στὴν πνευματικὴ δραστηριότητα, μετὰ τὴν τραγικὴ δεκαετία τοῦ 1940. Στὴν σειρὰ Νεώτερες Ἐκδόσεις. Σειρὰ πρώτη ἐκδόθηκαν 24 ἔργα, ἀπὸ τὰ ὁποῖα πέντε εἶναι ἀνατυπώσεις ἢ ἐπανεκδόσεις. Ἀπὸ τὰ πρωτοεκδιδόμενα 19 ἔργα τὰ 6 ἔχουν θέματα ἀπὸ τὶς θετικὲς ἐπιστῆμες, τὰ ὁποῖα παρουσιάζουν μὲ ἐκλαϊκευτικὸ τρόπο, σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση τῶν Ὠφελίμων Βιβλίων. Τὰ ὑπόλοιπα 13 ἔργα ἔχουν ἐπιστημονικὴ σύνθεση μὲ θέματα ἀπὸ τὴν νεοελληνικὴ ἱστορία καὶ γραμματεία, ἰδιαιτέρως ἀπὸ τὴν προεπαναστατικὴ περίοδο καὶ τὴν περίοδο τῆς Ἐπαναστάσεως, ἀπὸ τὴν ἱστορία τῆς Ἑπτανήσου καὶ τῆς Κύπρου, καὶ ἀντιπροσωπεύουν τοὺς τομεῖς ἔκδοση ἀρχειακῶν πηγῶν, πολιτικὴ ἱστορία, ἱστορία τῶν γραμμάτων, βιογραφία.

Στὴν ἐκδοτικὴ αὐτὴ σειρὰ ἡ ἔννοια τοῦ «ὠφελίμου» ἔχει ἐπεκταθεῖ ἀπὸ τὴν διάδοση πρακτικῶν γνώσεων στὴν διάδοση ἐξειδικευμένων ἐπιστημονικῶν γνώσεων. Μὲ αὐτὸ δὲ τὸ δεδομένο, χαρακτηριστικὸ τῆς σειρᾶς εἶναι ὅτι τὰ δημοσιευόμενα ἔργα εἶναι εἰδικοῦ ἐπιστημονικοῦ ἐνδιαφέροντος.

Στὴν σειρὰ Νεώτερες Ἐκδόσεις. Σειρὰ δευτέρα ἔχουν περιληφθεῖ μέχρι σήμερα 134 ἔργα, μὲ ἔμφαση στὴν ἱστορία, τὴν φιλολογία, τὴν λογοτεχνία καὶ τὴν τέχνη, μερικὰ ἀπὸ τὰ ὁποῖα ἔχουν εἰσαχθεῖ ὡς διδακτικὰ στὰ πανεπιστήμια τῆς χώρας. Στὴν ἴδια σειρὰ ἔχουν ἐκδοθεῖ καὶ πολύτομα ἔργα, ὅπως ἡ Ἱστορία τῆς Ζωγραφικῆς, τὰ Ἅπαντα τοῦ Δημητρίου Βικέλα καὶ τοῦ Γεωργίου Δροσίνη, καθὼς καὶ ἀναλυτικὲς θεματικὲς βιβλιογραφίες. Σημειώνεται τέλος ὅτι στὴν σειρὰ αὐτὴ περιλαμβάνονται καὶ ἔργα ἀπὸ τὶς φυσικὲς ἐπιστῆμες καὶ τὰ μαθηματικά, καθὼς καὶ ἀνατυπώσεις ἔργων, ἰδιαίτερα ἀπὸ τὴν σειρὰ Ἐθνικὰ Δημοσιεύματα.

Ἡ σειρὰ ὀφείλεται στὴν πρωτοβουλία καὶ στὸ προσωπικὸ ἐνδιαφέρον τοῦ φιλολόγου Κώστα Δεμερτζῆ, καὶ στὰ ζητούμενα τῆς δεκαετίας τοῦ 1980 γιὰ τὴν ἀνάπτυξη καὶ διάδοση λογοτεχνίας γιὰ παιδιά. Στὴν Σειρὰ γιὰ παιδιὰ καὶ νέους ἐκδόθηκαν 5 βιβλία.