Description
Ὁ Νικολὴς Ἀποστόλης, ναύαρχος τῶν Ψαρῶν στὴν Ἐπανάσταση τοῦ Εἰκοσιένα, πέρασε μυθιστορηματικὰ τὰ νεανικά του χρόνια. Ἀπὸ παιδάκι δώδεκα χρόνων ἄρχισε τὸ ναυτικό του στάδιο. Πέντε χρόνια ἀργότερα, ἔφηβος μόλις, ἀγόρασε μὲ μερικοὺς συντρόφους, τὸ 1797, μιὰ παμπάλαιη σακολέβα καὶ πῆγε νὰ ἑνωθεῖ μὲ τὸν Λάμπρο Κατσώνη, στὴν Τζιά.
Ἡ σακολέβα του ὅμως ἦταν τόσο παλιά, ὥστε στὴ ναυμαχία τοῦ Κάβο Ντόρο, ἀπὸ τὶς ὁμοβροντίες ἄνοιξε στὰ ὕφαλα καὶ τὸ πλήρωμα, γιὰ νὰ σωθεῖ, τὴν ἔριξε στὴν ἀκτὴ τῆς Ἄνδρου. Ἐκεῖ, ὁ δεκαεφτάχρονος Νικολὴς Ἀποστόλης βρῆκε βοήθεια καὶ προστασία ἀπὸ δυὸ γέρους μυλωνάδες. Μερικοὶ Τηνιακοὶ ψαράδες τοὺς ἄφησαν νὰ πάρουν τὴν τράτα τους. Ἔτσι, οἱ Λαμπρινοὶ − ὅπως ὀνόμαζαν τότε τοὺς συντρόφους τοῦ Κατσώνη − ἔφτασαν στὸ Τσιρίγο, ποὺ ἀνῆκε τὴν ἐποχὴ ἐκείνη στοὺς Ἐνετούς. Ἐκεῖ ἔμειναν κρυμμένοι δυὸ ὁλόκληρα χρόνια.
Ὅλα αὐτὰ ἀναφέρονται ρητῶς ἀπὸ τὸν Ψαριανὸ ἀγωνιστὴ Νικόδημο στὸ ὑπόμνημά του περὶ Ψαρῶν, καθὼς κι ἀπὸ τὸν ἱστοριογράφο κ. Δημ. Σπανό. Ἱστορικὰ ἐξακριβωμένο εἶναι ἐπίσης, τὸ ὅτι ὁ Κατσώνης, ἀποκλεισμένος στὸ Βουρκάρι τῆς Τζιᾶς, βγῆκε στὸ πέλαγος ἀφοῦ πέρασε τὰ καράβια του πάνω ἀπὸ τὴ στεριά, ἀλείφοντας τὸν δρόμο μὲ χοιρινὸ λίπος. Τὸ γεγονὸς ἀναφέρεται ἀπὸ τὸν Ψύλλα καὶ οἱ Τζιῶτες δείχνουν ἀκόμα τὸ σημεῖο αὐτό.
Γνωστὸς γιὰ τὴ φρονιμάδα καὶ τὴ γλωσσομάθειά του, ὁ Νικ. Ἀποστόλης ἦταν σημαίνων Φιλικὸς καὶ στὴν Ἐπανάσταση ὄχι μόνον ἁρμάτωσε μὲ ἔξοδά του τρεῖς κορβέτες – μιὰ γιὰ κάθε γιό του − ἀλλὰ θυσίασε ὁλόκληρη τὴν τεράστια περιουσία του γιὰ τὸν Ἀγώνα.